Gần nhà ngoại tôi có một vũ công. Sự nghiệp của cô là một giai thoại đấu tranh vì đam mê. Ít nhất thì đối với tôi là vậy.

Hồi trẻ, cô được đồn là đẹp lắm. Cô cao ráo, mắt sắc, thắt đáy lưng ong, được cho ăn học đoàng hoàng. Học xong, người hỏi cưới cô đến nườm nượp. Cha mẹ cô cũng đã ưng vài đám, chỉ đợi cô gật đầu đồng ý là chọn ngày lành tháng tốt ngả lợn làm cơm. Cô thì sống chết không đồng ý, cô muốn lên Hà Nội, lên đấy để học múa.

Cô muốn theo đuổi cái ước mơ làm vũ công ấp ủ từ nhỏ. Cái ước nguyện ấy lại bị cha mẹ cô bác bỏ. Họ bắt cô lấy chồng.

Một người con gái đang tuổi xuân xanh - cái tuổi mộng mơ của thiếu nữ thì nào ai lại muốn chôn vùi vào nơi xó nhà lo chuyện chồng con. Huống hồ, cô là người có học.

Cô trốn nhà lên Hà Nội. Cha cô bắt quả tang ở đầu đình. Từ hôm đó, cô bị nhốt lại. Chân đeo xích sắt, một mình trong căn phòng với bốn bức tường không ai hỏi thăm.

Dân làng đồn cô trốn lên tỉnh theo ông bầu xô nào đấy to lắm, đòi lăng xê lên làm vũ công có tiếng. Mọi người từ già đến trẻ bắt đầu gọi cô là ả đàn bà lẳng lơ. Mấy đám hỏi cưới chẳng còn lại ai. Gia đình cô mang tiếng nhục. Cha mẹ cô thì không biết giấu mặt đi đâu với những lời ra tiếng vào ấy.

Cô buồn không? Có chứ. Cô buồn vì họ gọi cô là đồ lẳng lơ. Cô buồn vì đam mê cháy bỏng bị kìm kẹp, trói trong bốn bức tường. Cô buồn vì đấng sinh thành nuôi dưỡng không hiểu cho ước mơ nhỏ nhoi được nhảy múa ấy.

Cô quẫn quá, treo cổ tự tử trong căn phòng giam cầm cô. May mà họ phát hiện kịp nếu không nó lại là một bi kịch. Đến tận lúc lôi cái chết ra chứng minh đam mê cháy bỏng ấy cha mẹ cô mới chấp nhận nó.

Cô lên Hà Nội. Lăn lộn với xã hội, mệt mỏi, lo toan, khó khăn,... nhưng cô vẫn bám trụ lại nơi này theo đuổi cái ước mơ nhảy múa. Đôi bàn chân theo thời gian trông mới quái dị làm sao. Nó rộp lên, hoá nứt nẻ dần đi, tứa máu sau mỗi buổi tập, biến thành những vết u trên từng khớp chân, phồng to. Người cô gầy trơ xương nhưng là cái gầy của vũ công - cái gầy của sự dẻo dai. Chỉ rướn nhẹ người cô có thể đứng trên mười đầu ngón chân tạo lên dáng hình tuyệt đẹp - cái thế đứng múa thẳng tắp mà mềm mại.

Bốn năm chật vật học múa đến điên cuồng. Bàn chân biến dạng, lúc nào cũng chực chờ rỉ máu. Năm năm theo vũ đoàn rong ruổi khắp nơi. Đến cuối cùng đổi lại được gì? Đổi lại được sức khỏe sa sút vì chứng rối loạn ăn uống. Đổi lại được những lời gièm pha do đi sớm về muộn. Được sự cô độc, không có nơi ở rõ ràng,... nhưng đó là con đường cô đi. Cô hạnh phúc vì nó, có điều, đam mê vẫn còn mà ý chí bị mài mòn theo thời gian.

Cô mệt rồi. Cô về quê. Ngày cô về cuốn theo biết bao lời đồn đoán.

Họ nói cô theo trai bỏ nhà, họ nói cô bị người bầu xô đá, nói cô cặp kè ông này bà kia, họ nói cô những lời ghê tởm. Cô đã quá mệt mỏi. Cô tìm cho mình một tấm chồng để nương nhờ sau bao năm va vấp, sóng gió.

Từ ngày cô về, chẳng bao lâu cô lấy chồng.

Cô bây giờ đã là mẹ hai con, là vợ của người nông dân chất phác. Cô vẫn thường hay đi múa ở những lần sinh hoạt hội phụ nữ xã. Cô múa đẹp lắm. Phải nói là tuyệt vời. Tôi không đủ khả năng để miêu tả điệu múa mà cô biểu diễn.

Nhiều khi tôi hỏi cô: "Nếu được chọn lại, cô có chọn múa nữa không?".

Cô chỉ xuống bàn chân nói: "Chân cô là chân của người vũ công rồi con. Nó xấu xí đấy nhưng nó là chiến tích huy hoàng của cô. Chọn lại thì chắc chắn cô sẽ chọn vũ đoàn khác. Hmm.... Lão chủ cũ đúng ki bo. Chán đồng lương chứ múa thì vẫn múa. Nó ăn vào máu rồi con à".

Tôi hỏi tiếp liệu cô có cho con cô học múa không?

Cô chỉ nói: "Nếu đã là đam mê thì cứ làm thôi. Cô không có quyền ép nó làm theo ý cô. Chỉ cần nó từng một lần hết mình vì điều nó muốn là được".

Ít nhất thì đam mê là thứ khiến tâm hồn ta no đủ. Tâm hồn tôi muốn được mãi tràn đầy nhiệt huyết như cái sự mong muốn được múa của cô.