Những người cô đơn

Trong tập 11 của phần phim Bungou stray dogs wan, một spin-off của tác phẩm chính, Dazai, Oda, và Ango đã tham gia vào một bài trắc nghiệm tâm lý trong quyển sách mà Oda mang tới. 

Và kết quả nói rằng cả ba đều là “người cô đơn”.

Sau đó Dazai và Ango đã tỏ vẻ không tin. Tuy nhiên, bất cứ ai theo dõi bộ ba này đều sẽ cảm thấy kết quả đó là chính xác. Bọn họ quả thật là những kẻ cô đơn, lạc lõng trên thế gian này. Bằng một cách tình cờ mà gặp nhau, cùng ngồi uống và cùng xây dựng nên một thứ tình bạn kì lạ, vừa xa cách nhưng cũng vừa gần gũi. Xa cách đến mức không thể chạm vào nội tâm, đời sống riêng của đối phương, nhưng cũng gần gũi đến mức ảnh hưởng tới lối suy nghĩ và hành động người nọ. 

Dazai Osamu

Mảnh ghép đầu tiên của Vô lại phái, đứa trẻ của bóng đêm và sự cô độc. 

“Tâm trí tôi hằn sâu gương mặt của Dazai khi cậu ta vừa chỉ vào trán vừa tiến lại gần họng súng: gương mặt của một đứa trẻ chực khóc.”

Dazai là một đứa trẻ, không chỉ vì cậu ta nhỏ tuổi nhất trong ba người mà còn vì Dazai luôn luôn cần một người “chỉ đường dẫn lối”. Cậu ta đã “đi lạc” trong chính nội tâm tối tăm của mình: không niềm vui, không ý nghĩa, không mục đích sống. Dường như đó chính là bản chất của Dazai, sự cô đơn đã đeo bám cậu ta kể từ khi sinh ra, không cách nào loại bỏ. Dazai là người hiểu rõ sự cô độc trong bóng tối hơn ai hết. Một thiên tài luôn nhìn thấu mọi sự, không có điều gì mà cậu ta không thể tính toán ra. Dazai thông mình và đáng sợ đến độ “vận rủi của kẻ thù của Dazai là đã trở thành kẻ thù của Dazai”, được xưng tụng là “Thiên tài ác quỷ”, Cán bộ trẻ tuổi nhất trong lịch sử Mafia Cảng. 

Cuộc đời Dazai nhuốm máu và bạo lực. Nhưng đứa trẻ ấy chưa bao giờ ngừng tìm kiếm ánh sáng và niềm hi vọng vào con người. Dazai đã bị Ango và Oda thu hút, lựa chọn hai người họ làm bạn. Một tên mafia ký lục lại cuộc đời của người chết, và một tên mafia nhất định không giết người. Điểm chung của họ đều là những người trân quý sinh mệnh, và Dazai, một kẻ không cảm xúc với việc sống chết, đánh giá cao điều đó. Có thể nói việc lựa chọn Oda cùng Ango làm bạn là một hành động cho thấy Dazai vẫn còn nuôi hi vọng vào những điều tốt đẹp của con người. Đứa trẻ ấy vẫn chưa hoàn toàn tuyệt vọng với thế giới, vẫn còn cần những người bạn ở bên cạnh.

Và Dazai đã trân quý tình bạn này đến mức cậu ta muốn có một tấm ảnh kỷ niệm trước khi cả ba thực sự không thể quay trở lại những ngày tháng vui vẻ như trước. Dazai đã từng nói, phàm là càng quý trọng thứ gì, cậu ta sẽ lại càng dễ dàng đánh mất nó, điều này đúng với cả tình bạn mà Dazai trân quý. Ngay từ lúc bắt đầu, Dazai đã chuẩn bị sẵn tâm lý cho sự kết thúc, nhưng vào cái đêm định mệnh ở quán Lupin đó, Dazai đã muốn cùng hai người bạn chụp một tấm ảnh, giống như một bằng chứng chứng minh rằng ba người họ đã từng ở bên nhau. 

Dazai chưa từng tha cho ai dám phản bội, nhưng cậu ta lựa chọn chừa cho Ango, kẻ phản bội tình bạn của cả ba, một con đường sống.

“Đi đi Ango, trước khi tôi đổi ý.”

Dazai cũng chưa từng nghe lời ai, nhưng cậu ta lại nghe lời Oda, tiến về phía ánh sáng.

“Nếu đối với cậu bên nào cũng giống nhau, vậy hãy về phe cứu người.”

Ango và Oda là những ngoại lệ trong đời Dazai Osamu. Chỉ cần nhìn vào hành trình của cả ba, có thể thấy Dazai đã cẩn thận gìn giữ và xem trọng hai người bạn này tới mức nào. Đến mức mà sự ra đi của Odasaku đã ảnh hưởng đến tư tưởng của Dazai cho tới tận bây giờ: rời đi Mafia, tiến về phía ánh sáng, làm công việc giúp đỡ người khác, và trở thành một phiên bản có lẽ là tốt hơn quá khứ rất nhiều. Có thể nói chính Oda là người đã dẫn đường cho Dazai tìm thấy ánh sáng. Có thể Dazai vẫn còn chút gì đó tăm tối trong tâm hồn, nhưng ít nhất giờ đây cậu ấy đã có thể tiếp xúc với một môi trường mới lành mạnh hơn, chính là Văn phòng thám tử vũ trang, nơi Dazai có thể sử dụng trí thông minh của mình để cứu người chứ không phải để giết chóc như trong quá khứ.

Sakaguchi Ango

“Bấy lâu nay tôi đã chìm sâu vào mặt tối của chính phủ, cả đời này tôi sẽ không thể bước dưới ánh mặt trời được nữa…Khi nào thời thế đổi thay…thì hi vọng cả ba sẽ lại có thể cùng nhau đến đây uống rượu.”

Đó là một lời cầu xin. Ango tha thiết hi vọng rằng sau tất cả, sẽ có một ngày nào đó bọn họ được ngồi lại với nhau một lần nữa. Nhưng thực tế phũ phàng giống hệt những lời Oda nói khi đó.

“Đừng nói nữa, Ango.”

Đừng nói nữa vì chuyện đó sẽ chẳng bao giờ xảy ra.

Đừng nói nữa vì càng nói sẽ chỉ càng thêm đau lòng. 

Không chỉ Dazai mà ngay cả Oda cũng không dám tin rằng sẽ có ngày bọn họ quay trở lại được như xưa. Và dường như Ango cũng hiểu điều ấy. Anh chắc hẳn đã biết tình bạn này sẽ có lúc lụi tàn ngay từ khi bắt đầu, bởi vì anh là một gián điệp.

Trong suốt mạch truyện chính tác giả chưa bao giờ hé lộ về quá khứ của Ango. Chúng ta không thể biết liệu từ nhỏ Ango đã trải qua cuộc sống thế nào để rồi trở thành một nhân viên chính phủ cô độc như vậy. Nhưng kể từ khi gặp gỡ được Dazai và Oda, cuộc sống của Ango đã có “hơi người” hơn. Ango trân quý hai người bạn của mình, đó là điều không cần bàn cãi. Nhưng là một người coi trọng công việc, rốt cục vào thời điểm quan trọng, khi biến cố xảy ra, anh đã lựa chọn công việc thay vì bạn mình. Ango đã rời đi Mafia, quay về công việc gốc của mình là một đặc vụ chính phủ. Để rồi cuối cùng nhận được tin một trong hai người bạn quan trọng của mình đã chết. 

Việc Ango có “góp mặt” vào cái chết của Oda hay không đến giờ vẫn không ai có thể nói rõ. Có thể anh đã biết toàn bộ kế hoạch của thủ lĩnh Mafia Mori Ougai nhưng không nói ra, để rồi gián tiếp khiến Oda thiệt mạng. Hoặc là ngay cả bản thân Ango cũng không biết gì để cảnh báo cho Oda. Tuy nhiên, dù là có phần gián tiếp gây ra cái chết của Oda hay không thì việc Oda Sakunosuke qua đời cũng ảnh hưởng cực lớn đến Ango cho tới thời điểm hiện tại. Anh đã mang mặc cảm tội lỗi cực lớn cho đến giờ, đến mức sẵn sàng sử dụng một cơ quan tội phạm để xóa bỏ các tội trạng của Dazai khi còn là mafia, để Dazai có thể sống dưới ánh sáng mặt trời, xem như một sự bù đắp cho lỗi lầm của mình, vì đã phản bội, vì đã vô tình gián tiếp hại chết Oda. Ango thậm chí còn cam chịu sự thù ghét của Dazai dành cho anh. Dazai không còn xem Ango là bạn nữa. Thay vì trực tiếp nhờ Ango cho mượn trực thăng, Dazai lại cố tình lợi dụng Ango bị tai nạn để ép anh giúp mình. Nhưng Ango vẫn bỏ qua và làm theo mọi việc Dazai yêu cầu, ngay cả khi việc đó có thể gây nguy hiểm cho sự nghiệp của anh và khiến anh trở thành tội phạm chính trị. Có lẽ ngoài mặc cảm tội lỗi, Ango còn không muốn mất đi thêm một người bạn nữa. Giờ đây, giữa công việc và bạn bè, Ango lựa chọn bạn bè.

Oda Sakunosuke

Và cuối cùng, Oda Sakunosuke, người có vẻ “lành mạnh” nhất trong cả ba. 

Oda không phải đứa trẻ thiên tài như Dazai, cũng không phải một gián điệp có nhiều bí mật như Ango, anh chỉ là một thành viên cấp thấp của Mafia Cảng, chuyên giải quyết những chuyệt vặt vãnh không ai muốn làm. Oda không giết người, Oda tốt bụng, Oda nuôi trẻ mồ côi, Oda ước mơ trở thành nhà văn, tất cả những điều tốt đẹp đó khiến cho anh mãi mãi chỉ là một thành viên cấp thấp không quan trọng, có thể bị người ta dùng làm quân tốt hi sinh bất cứ lúc nào, nhưng anh hài lòng về những gì mình đang có. 

Giống như Dazai và Ango, thế giới của Oda cũng là thế giới bóng đêm, nhưng là “đã từng” thôi. Quá khứ của Oda là kiếp sống sát thủ ở một độ tuổi còn rất nhỏ. Oda đã từng lãnh cảm với chuyện giết chóc. Siêu năng lực Hoàn Mỹ và kĩ năng chiến đấu thượng thừa đã từng đưa Oda trở thành sát thủ xuất sắc nhất, và nếu có thể, anh dư sức trở thành một nhân vật quan trọng trong Mafia như Dazai. 

Nhưng Oda không muốn, anh hài lòng với cuộc sống hiện tại. Anh đã tìm ra ước muốn của mình và cố gắng hết mình vì nó. Có thể nói Oda là người đầu tiên tìm ra ánh sáng trong cả ba và chia sẻ nó với hai người còn lại. Oda giống như một chất keo gắn kết cả ba. Trong tấm hình cuối cùng chụp ở quán bar Lupin, Oda ngồi ở giữa. Việc này dường như ngụ ý rằng anh chính là cầu nối giữa hai người bạn, là người dung hòa của mối quan hệ. Nhưng việc anh ngồi giữa cũng ngụ ý rằng anh sẽ là người ra đi sớm nhất. Và quả thật là vậy, không lâu sau Oda đã hi sinh vì bị thủ lĩnh Mafia lợi dụng.

Cái chết của Oda đã bẻ gãy quan hệ giữa Dazai và Ango, họ sẽ không bao giờ làm bạn trở lại được nữa một khi cái chết của Oda vẫn còn nằm giữa họ. Mất đi cầu nối, mất đi sự dung hòa, tình bạn của cả ba tan vỡ. 

Tình bạn 

Mối quan hệ đó là tình bạn vượt lên trên cả tuổi tác, địa vị, tư tưởng, vượt lên trên hết mọi rào cản. Nhân duyên đã đưa đẩy bọn họ thường xuyên gặp nhau ở quán bar Lupin và kết thành bạn. Dù ngoài kia họ có là ai, có địa vị thế nào, là cấp trên hay cấp dưới của nhau, thì khi bước chân vào quán Lupin họ đều bình đẳng, đều giống nhau, và cùng là bạn. 

Tình bạn này đã thắp sáng bóng đêm trong Dazai, là ánh nến mà Ango đã nhìn thấy trong đêm tối, và là niềm vui của Oda khi được ngồi cùng những người có tâm hồn đồng điệu. Cả ba đã đều từng ở trong bóng tối, nhưng tình bạn này thắp lên một tia sáng trong lòng họ, dù nó yếu ớt, lẻ loi. 

Cả Dazai và Ango đều vốn biết rồi chuyện này cũng sẽ kết thúc. Dazai cho rằng điều gì càng trân quý thì sẽ càng dễ mất đi, tình bạn càng đẹp thì càng có khả năng tan vỡ. Ango cũng biết trước rằng vì mình là gián điệp nên tình bạn này không thể tồn tại mãi mãi được, trước sau gì mình cũng phải rời đi. Nhưng họ vẫn lao đầu vào nó, như con thiêu thân lao vào ánh sáng dù biết mình sẽ chết. Sự ấm áp từ ánh sáng tình bạn là thứ mà những người cô đơn như cả ba không thể cưỡng lại. 

Tình bạn này đã tồn tại một cách kì lạ, vừa gần mà cũng vừa xa. Bọn họ là bạn nhau nhưng sẽ không tò mò về đời tư hay tâm trí nhau, bọn họ không dám, đấy là nguyên tắc bất thành văn của Mafia Cảng.

Không biết gì về nhau nhưng lại ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời nhau. 

Mãi cho đến sau này, Oda vẫn là khúc mắc lớn nhất giữa Ango và Dazai. Tuy nhiên, dù không thể làm bạn, bọn họ vẫn dành cho nhau niềm tin vào đối phương, ví dụ như việc Ango lựa chọn đứng về phía Dazai và Văn phòng thám tử khi Văn phòng bị xem như khủng bố. Dazai cũng lựa chọn tin Ango khi nhờ anh làm người trung gian liên hệ ra bên ngoài lúc cậu ta ở tù. Có thể bây giờ giữa bọn họ không còn tình bạn, nhưng mối liên hệ thì vẫn ở đó, không hề bị mất đi.